Danas obeležavamo Svetski dan Roma, drugi tokom trajanja pandemije usled koje i ovaj 8. april prolazi nedovoljno u proslavljanju romske kulture na način i u obimu koji ona to zaslužuje, već više u ukazivanju na probleme sa kojima se Romi i Romkinje suočavaju.
Brojne studije pokazuju da se položaj Roma i Romkinja, posebno onih najugroženijih među njima, dodatno pogoršao u poslednjih godinu dana. Romi se kao višestruko ugrožena grupa stanovništva i dalje nalaze u teškom materijalnom položaju, neadekvatnim uslovima stanovanja, a naročito su u teškom položaju žitelji neformalnih naselja.
Pripadnici romske populacije su višestruko diskriminisani na tržištu rada, a čak i kada su zaposleni, loše su plaćeni ili često rade poslove koji su opasni po njihov život i zdravlje. Usled mera tokom vanrednog stanja, kao i odgovarajućih mera za sprečavanje i suzbijanje zarazne bolesti nakon toga, Romi i Romkinje koji su se bavili, između ostalog, trgovinom, sakupljanjem sekundarnih sirovina, muzikom su ostajali bez prihoda ali i bez adekvatne i targetirane pomoći države koja bi donekle olakšala tešku situaciju u kojoj su se ove grupe stanovništva našle.
Jedan broj Roma i Romkinja i dalje se suočava sa problemom nedostatka ličnih dokumenata, koji im onemogućava pristup drugim osnovnim pravima. Iako najranjivija grupa u društvu kojoj je pomoć najviše potrebna, lica koja nisu upisana u matične knjige, nemaju državljanstvo, prijavljeno prebivalište ili ličnu kartu tokom vanrednog stanja nisu mogla da pristupe humanitarnoj pomoći jer se nisu nalazili na spiskovima centara za socijalni rad i lokalnih samouprava. Sto evra državne pomoći njima je ostalo nedostižno, iako im je više nego drugima bilo potrebno.
Nedovoljno je urađeno kako bi se promenila slika niskog obrazovnog nivoa romske populacije, naročito u doba onlajn nastave, i posebno u situacijama kada deca uče iz svojih domova u neformalnim naseljima bez struje ili kada nemaju pristup računarima.
Situacija je nepromenjena i na polju prevencije dečjih, ranih i prinudnih brakova. Institucije koje su nadležne da se ovom pojavom bave i dalje nastavljaju da na nju gledaju kao na deo romske tradicije, a ne kao na kršenje prava deteta, i ne rade dovoljno na njenoj prevenciji i eliminaciji.
Rezultati istraživanja pokazuju da su pripadnici romske nacionalne manjine izloženi diskriminaciji, vređanju, omalovažavanju i govoru mržnje u svakodnevnom životu, a usled straha od viktimizacije najčešće ne traže zaštitu od diskriminacije.
Iako su već prepoznati kao jedna od najugroženijih grupa po stepenu društvene isključenosti i stope siromaštva, pandemija izazvana virusom COVID-19 je sve ove probleme naglasila, a pobrojane situacije sa kojima se romska populacija u Srbiji susreće dodatno pogoršala.
Stoga je bitno da svi zajedno, od institucija, organizacija civilnog društva, medija, do celokupne javnosti posvetimo više pažnje smanjenju jaza između jedne od najbrojnijih nacionalnih manjina, Roma i opšte populacije kroz iskorenjivanje diskriminacije i predrasuda i kroz adekvatnije mere za smanjenje siromaštva zasnovane na relevantnim podacima.
Iako fokusirani na rad sa najugroženijima, koji usled dugogodišnje diskriminacije i marginalizacije nemaju poverenje da je bilo šta moguće promeniti, uočavamo neophodnost i potrebu promocije primera dobre prakse, priča o uspešnim Romima i Romkinjama, kako bi se pozitivno uticalo na ostale pripadnike zajednice da iskoriste mogućnosti i daju svoj pun doprinos u domenima društvenog, ekonomskog, političkog i kulturnog života, ali i kako bi se uticalo na promenu odnosa pripadnika većinske populacije prema romskoj zajednici. Neophodno je da zauzvrat država stvori ambijent u kome bi Romi i Romkinje zaista osetili dobrobiti takve socijalne uključenosti, kako bismo zaista imali društvo kome težimo, u kome je romska populacija nesporno prepoznata i poštovana kao sastavni deo njegove raznolikosti.
Saopštenje možete preuzeti OVDE
