Umanjenje republičke administrativne takse za 70%
U skladu sa Zakonom o republičkim administrativnim taksama ("Sl. glasnik RS", br. 43/2003, 51/2003 - ispr, 61/2005 i 101/2005 - dr. zakon), interno raseljena lica plaćaju republičku administrativnu taksu umanjenu za 70% prilikom podnošenja zahteva za izdavanje izvoda iz matične knjige rođenih, venčanih, umrlih i državljana. Uz zahtev je neophodno priložiti kopiju legitimacije raseljenog lica.
Oslobođenja od plaćanja republičke administrativne takse
Zakon predviđa u članu 19. da se republička administrativna taksa, između ostalog, ne plaća kada se dokumenta pribavljaju za sledeće namene:
* prijave za upis u matične knjige;
* spise i radnje u postupku za ispravljanje grešaka u rešenjima, drugim ispravama i službenim evidencijama;
* spise i radnje za ostvarivanje prava iz socijalnog osiguranja, društvene brige o deci, socijalne zaštite, boračko-invalidske zaštite i zaštite civilnih invalida rata;
* spise i radnje u vezi sa školovanjem učenika i studenata, stručnim usavršavanjem, odnosno prekvalifikacijom;
* podneske upućene organima za predstavke i pritužbe;
* spise i radnje u postupku za zasnivanje radnog odnosa i ostvarivanje prava po tom osnovu i dr.
Neprimenjivanje pojedinih zakonskih odredbi od strane nadležnih organa
Matične službe u centralnoj i južnoj Srbiji (koje vode izmeštene matične knjige sa Kosova i Metohije) ni nakon osam meseci od stupanja na snagu izmena i dopuna zakona nisu bile upoznate niti su primenjivale pomenute odredbe ovog zakona.
U vezi s tim, Praxis se najpre obratio matičnim službama ukazujući im na obavezu poštovanja jasno propisanih zakonskih odredbi, a zatim je na nepravilnosti u radu matičnih službi ukazao i relevantnim ministarstvima. Najpre je Matična služba Kragujevac počela da primenjuje odredbe zakona u smislu priznavanja prava interno raseljenim licima na plaćanje umanjene takse.
Ovim putem želimo da skrenemo pažnju interno raseljenim licima, kojima su potrebna dokumenta (izvodi i uverenja iz matičnih knjiga), da se pozivaju na mogućnost plaćanja takse umanjene za 70% po osnovu raseljeničkog statusa, kao i oslobođenja od plaćanja takse u zakonom predviđenim slučajevima.