Praxis
Ten years of implementation of the procedure for determining the date and place of birth
Overview of obstacles to exercising the right to registration in birth registry books, acquisition of citizenship and registration of permanent residence in 2022
2022 Annual Report on Child Marriages in Serbia
Ten years of implementation of the procedure for determining the date and place of birth
Ten years ago, thousands of people who were not registered in birth registry books lived in Serbia. Due to not being registered in birth registry books, these citizens were not able to obtain even an identity card or any other personal document, and were therefore prevented from accessing most other rights. The problem of not having personal documents mainly affected - and still affects - the Roma population: persons who are not registered in birth registry books are almost exclusively members of the Roma national minority.
Nevertheless, after many years of persistent public advocacy to solve this problem, primarily by UNHCR and Praxis, and informing the competent authorities about the unsustainable situation, along with numerous recommendations from international bodies, which told Serbia that it was necessary to take measures for solving this problem, in mid-2012, a step that would play a key role in the fight against statelessness in Serbia was finally taken. The Law on Non-Contentious Procedure was amended by adding certain provisions that introduced in the legal system of Serbia a new kind of procedure - procedure for determining the date and place of birth. This procedure brought a solution for persons who were not registered in birth registry books, and who could not exercise their right to registration in the procedure before registry offices. Owing to this procedure, in the following years, hundreds and even thousands of people were able to register in birth registry books and obtain personal documents for the first time in their lives, and then to exercise other rights: to register their children in birth registry books, exercise the right to health care and social protection, get the opportunity to go to school, get a job, travel, take a driving test.
We are publishing this report 10 years after the introduction of the procedure for determining the date and place of birth with the desire to show how important it was to establish such a procedure, to present its effects on reducing the number of undocumented persons, but also to point to the problems that have accompanied its application.
This report gives a detailed overview of the situation before the adoption of the Law on Amendments to the Law on Non-Contentious Procedure. It also presents the basic rules of the procedure for determining the date and place of birth, certain irregularities and problems that usually occur during these procedures, as well as the circumstances that hinder its application. Finally, the report presents the available statistical data and provides an assessment of the importance of this procedure.
This report shows that even though the procedure for determining the date and place of birth has already contributed a lot to the reduction of the number of undocumented persons, it still fulfils its purpose and for a large number of citizens represents a path to registration in birth registry books, which allows them to exercise other rights as well. That is why it is important to ensure acting in compliance with the law and to remove obstacles that undermine the implementation of this procedure.
You can download the report HERE.
Pregled slučajeva nemogućnosti upisa dece u MKR odmah po rođenju
Dokument možete preuzeti OVDE.
Pregled slučajeva nemogućnosti upisa dece u MKR odmah po rođenju
Predstavljamo Vam pregled nekih od mnogobrojnih slučajeva sa kojima se Praxis susretao i na kojima je radio u poslednjih nekoliko godina, a koji se odnose na nemogućnost dece da se upišu u matičnu knjigu rođenih odmah po rođenju, usled nedostatka dokumenata za roditelje.
Svako dete mora biti upisano u matičnu knjigu rođenih odmah nakon rođenja i svako dete od rođenja ima pravo na lično ime i na državljanstvo. Ova prava garantuju i ratifikovane međunarodne konvencije i naš Ustav i Porodični zakon.
Međutim, u Srbiji se kontinuirano rađaju deca koja ne mogu da se upišu u matične knjige odmah po rođenju. Razlog tome leži u dva podzakonska akta koji regulišu postupak prijave rođenja, kojima je propisano da se podaci o roditeljima u matičnu knjigu rođenih (MKR) upisuju na osnovu njihovih izvoda iz matičnih knjiga i ličnih karata. Rukovodeći se tim podzakonskim aktima, a ne ratifikovanim međunarodnim konvencijama i domaćim propisima više pravne snage, ujedno i zanemarujući načelo da najbolji interes deteta uvek mora biti na prvom mestu - matične službe odbijaju da decu čije majke nemaju lične dokumente nakon rođenja upišu u MKR.
Brojna međunarodna tela godinama takođe ističu da je situacija u pogledu upisa u MKR neprihvatljiva i da je potrebno omogućiti upis u MKR svakog deteta odmah po rođenju, bez obzira na to da li roditelji poseduju lične dokumente, ali Srbija je do sada ignorisala ove međunarodne preporuke.
Imajući u vidu težak položaj u kome se nalaze osobe koje nisu upisane u matične knjige, cilj ovog pregleda je da još jednom javnosti i donosiocima odluka ukaže na učestalost i ozbiljnost ovog problema, na brojne nepravilnosti u radu nadležnih institucija, kao i na neophodnost hitnog rešavanja ovog problema, kako bi se deci u riziku od apatridije omogućio blagovremeni upis u MKR i pristup osnovnim ljudskim pravima.
Dokument možete preuzeti OVDE.
Društveno uključivanje kroz obilazak Vranja, Vranjske Banje i Bujanovca
U okviru aktivnosti društvenog uključivanja za devojčice i žene iz Leskovca organizovan je izlet i obilazak Vranja, Vranjske Banje i Bujanovca. 23 učesnice ove ekskurzije, u Vranju su prvo posetile naselje Gornja čaršija gde su obišle spomenik poznatom trubaču Bakiji Bakiću, koji je proneo slavu vranjske trube širom sveta. Učesnice su zatim posetile Pašin konak, jedno od najstarijih zdanja u Vranju gde je danas smešten Narodni muzej.
Nakon razgledanja grada, Starog Vranja, Muzej-kuće književnika Borisava Stankovića, Vranjske Banje, i obilaska izletišta “Pržar”, grupa se zaputila u Bujanovac gde je nastavljeno sa druženjem i obilascima kulturne baštine. Mnoga od ovih mesta i znamenitosti učesnice su videle i obišle prvi put, ne skrivajući zadovoljstvo brojnim utiscima koje su ponele sa ovog izleta.
Posebnu zahvalnost za realizaciju ovog događaja dugujemo organizaciji ROSA i našoj saradnici Lauri Saitović.
Ova aktivnost socijalne inkluzije realizovana je u okviru projekta „Prevencija i eliminacija dečjih brakova u Srbiji“ koji finansiraju Ambasada Kraljevine Holandije u Srbiji i Ministarstvo za ekonomsku saradnju i razvoj Savezne Republike Nemačke (BMZ) u okviru programa Nemačke razvojne saradnje „Inkluzija Roma i drugih marginalizovanih grupa u Srbiji“.
Društveno uključivanje kroz obilazak Vranja, Vranjske Banje i Bujanovca
U okviru aktivnosti društvenog uključivanja za devojčice i žene iz Leskovca organizovan je izlet i obilazak Vranja, Vranjske Banje i Bujanovca. 23 učesnice ove ekskurzije, u Vranju su prvo posetile naselje Gornja čaršija gde su obišle spomenik poznatom trubaču Bakiji Bakiću, koji je proneo slavu vranjske trube širom sveta. Učesnice su zatim posetile Pašin konak, jedno od najstarijih zdanja u Vranju gde je danas smešten Narodni muzej.
Nakon razgledanja grada, Starog Vranja, Muzej-kuće književnika Borisava Stankovića, Vranjske Banje, i obilaska izletišta “Pržar”, grupa se zaputila u Bujanovac gde je nastavljeno sa druženjem i obilascima kulturne baštine. Mnoga od ovih mesta i znamenitosti učesnice su videle i obišle prvi put, ne skrivajući zadovoljstvo brojnim utiscima koje su ponele sa ovog izleta.
Posebnu zahvalnost za realizaciju ovog događaja dugujemo organizaciji ROSA i našoj saradnici Lauri Saitović.
Ova aktivnost socijalne inkluzije realizovana je u okviru projekta „Prevencija i eliminacija dečjih brakova u Srbiji“ koji finansiraju Ambasada Kraljevine Holandije u Srbiji i Ministarstvo za ekonomsku saradnju i razvoj Savezne Republike Nemačke (BMZ) u okviru programa Nemačke razvojne saradnje „Inkluzija Roma i drugih marginalizovanih grupa u Srbiji“.
Tek nakon Praxisovog angažovanja, zdravstvena ustanova postupila u skladu sa propisima
Suprotno zajamčenom pravu na besplatnu zdravstvenu zaštitu, našoj klijentkinji je dostavljen račun za troškove zdravstvenih usluga pruženih na akušerskom odeljenju. U pitanju je žena iz ranjive kategorije društva, kojoj pomažemo u postupku upisa naknadne prijave rođenja, i majka petoro dece koja zbog njenog pravno nevidljivog statusa još uvek nisu upisana u matične knjige rođenih.
Kao pružaoci pravne pomoći, zahtevom smo se obratili zdravstvenoj ustanovi tražeći da postupe u skladu sa propisima. Tek nakon našeg angažovanja, ova zdravstvena ustanova nas je dopisom obavestila da je odustala od naplate troškova zdravstvenih usluga koje su našoj klijentkinji pruženi na akušerskom odeljenju, kao što je predviđeno stavom 2 člana 68 Ustava Republike Srbije i zakonskim normama koje garantuju besplatnu zdravstvenu zaštitu koja obuhvata preglede i lečenje u vezi sa planiranjem porodice, u toku trudnoće, porođaja i do 12 meseci nakon porođaja.
Nema napretka u pristupu osnovnim pravima za Rome
Evropska komisija objavila je izveštaj o napretku Srbije u procesu pristupa Evropskoj uniji za 2022. godinu. Izveštaj pokazuje da Srbija nije postigla napredak u pogledu ostvarivanja nekih od osnovnih prava za pripadnike romske nacionalne manjine.
Tako se i u ovogodišnjem izveštaju, pored ostalog, ističe i to da svako dete mora biti upisano u matičnu knjigu rođenih odmah nakon rođenja, bez obzira na status roditelja. Takođe se naglašava da Zakon o prebivalištu i boravištu građana mora dosledno da se primenjuje, tako da se omogući stanovnicima neformalnih naselja prijava prebivališta i pristup osnovnim socio-ekonomskim pravima. U izveštaju se izražava zabrinutost i zbog problema dečijih brakova, koji je karakterističan za romsku populaciju.
Ovakve ocene ponavljaju se iz godine u godinu u izveštajima Evropske komisije, što ukazuje na to da Srbija ne preduzima odgovarajuće mere koje bi dovele do rešavanja problema. I Praxis kontinuirano nadležnim institucijama u Srbiji ukazuje na ove probleme sa kojima se suočavaju brojni pripadnici romske manjine, kao i na neophodnost neodložnog rešavanja ovih pitanja. Međutim, stanje u ovim oblastima se ne poboljšava.
U izveštaju Evropske komisije takođe se skreće pažnja na to da su i dalje prisutni problemi u pogledu pristupa zdravstvenoj zaštiti za Rome i interno raseljena lica, da su stope napuštanja školovanja i dalje visoke, i to naročito među romskim devojčicama, kao i da je potrebno rešiti problem segregacije u obrazovanju. Evropska komisija ukazuje i na zabrinjavajuće visoke procente stanovnika romskih naselja koji uopšte nema pristup ili nemaju redovan pristup vodi za piće, električnoj energiji i kanalizacionoj mreži, te naglašava da se legalizacija romskih naselja mora tretirati kao prioritet.
U pogledu pristupa pravdi, u izveštaju se ističe da je Zakon o besplatnoj pravnoj pomoći potrebno uskladiti sa procesnim zakonima, a konstatuje se i to da je potrebno da se među najranjivijom populacijom podigne svet o dostupnosti besplatne pravne pomoći.
- 1
- 2
- 3
POPULAR TAGS
